РЭЛІШ З ЗЯЛЁНЫХ ПАМІДОРАЎ
-вялікія зялёныя памідоры - 24 штукі
-чырвоны перац з насеннем, разрэзаны напалам - 3 штукі
-зялёны перац з насеннем, разрэзаны напалам - 3 штукі
-рэпчатая цыбуля - 12 штук
-насенне салеры - 3 ст. лыжкі
-насенне гарчыцы - 3 ст. лыжкі
-соль - 1 ст. лыжка
-белы цукар - 5 шклянак
-воцат сідру - 2 шклянак
У кухонным камбайне буйна парэзаць памідоры, чырвоны перац, зялёны перац і цыбулю. Заслаць вялікі друшляк марляй, паставіць у ракавіну ці ў вялікую міску і выліць таматавую сумесь, даць сцячы 1 гадзіну. У вялікім, не алюмініевым рондалі, злучыць таматавую сумесь, насенне салеры, гарчычнае зерне, соль, цукар і воцат. Давесці да кіпення і варыць на слабым агні 5 хвілін, часта памешваючы. Прастэрылізуйце досыць слоікаў і вечкаў. Заліце гарачы рэліш у слоікі, накрыйце вечкам, закатайце. У рондалі давесці да кіпення ваду, асцярожна апусціць слоікі ў ваду. Давесці ваду да поўнага кіпення, затым накрыць і кіпяціць 30 хвілін. Дастаць слоікі з рондаля і паставіць на тканіну ці драўляную паверхню пакуль астынуць.
ВАРОЖБЫ НА ВАЛОВАЙ АБО КОНСКАЙ ШКУРЫ
Некаторыя варожаць аб гадавым лёсе, пры дапамозе знятай з буйнага рагатага быдла скуры. З гэтаю мэтай некалькі дзяўчын бяруць абрус, хлеб, ножык і каровіну волкую скуру, ідуць на перакрыжаванне або на палонку, расцілаюць тамака скуру, кладуць на яе хлеб і ножыкам акрэсліваюць круг, у межах якога і садзяцца, закрыўшы сябе настольніцай або абрусам і ўхапіўшы адзін аднаго за мезенец, робяць завяшчанне, каб лёс апавясціў іх, што здарыцца ім у цяперашнім годзе і, у таямнічай цішыні ночы, слухаюць: адной чуецца, што едуць жаніхі вялікім цягніком; другой здаецца, што на поле вялікі збор народа - знак багатага жніва і т.д. Такія варожбы адбываюцца не толькі ў Беларусі, але і ў Шатландыі - па сведчанню Вальтару Скотта. Варожаць уначы, загарнуўшыся ў волкую каровіну або ў валовую скуру, садзяцца ў чаканні адказаў на зробленыя пытанні, або маюць бачанні, якія адчыняюць будучыню. Носяць скуру каровіну або каня да палонкі і тамака садзяцца на яе, акрэслячыся вакол ад палонкі недагаркам, знарок для таго зробленым. Часам выходзяць да палонкі вадзянікі чэрці, узяўшы скуру з тою асобаю, якая сядзіць на ёй і пераносяць імгненна ў далёкую адлегласць - напрыклад, у хату будучага жаніха і іншае. Па канчатку жа гэтай працы жадаюць прысвоіць сабе ту, якая сядзіць на скуры і з вялікім імкненнем ляцяць да палонкі, каб пагрузіцца з ёю ў ваду, дзе асоба павінна паспець вымавіць пры самой палонкі: "Цур гэтага месца!", чым можа выратаваць сябе, а інакш адбудзецца немінуючая пагібель.
ВАРАЖБА НА РЭШАЦЕ
Гэтая варажба ўжываецца галоўным чынам пры згубе сямейных рэчаў або жывёл, для таго, каб "адкрыць злодзея". Спачатку трэба падрыхтаваць рэшата: варажэйкі сеюць гэтым рэшатам снег, а потым вытрасаюць яго пры месяцовым святле. Спосаб варажбы на рэшаце здзяйсняецца дваякім чынам. Бяруць рэшата, устанаўліваюць яго на паказальным пальцу, выцягваюць руку ў бок і потым пачынаюць прагаварываць імёны тых людзей, на каго падае падазрон. Калі пры чыім імі наведвальнік і варажэя заўважаць, што рэшата звярнулася, той лічыцца злодзеем Другі спосаб варажбы здзяйсняецца некалькі інакш. На верху рэшата прывязваюць нажніцы. Запрашаюць у сведкі двух старонніх чалавек. Гэтыя сведкі ставяць канцы нажніц на сваіх сярэдніх пальцах. У гэты час варажэйка пачынае галасіць: "Белы выкраў? Чорны выкраў? Руды выкраў? Сівы выкраў? Светла-русы выкраў? Цёмна-русы выкраў?" Пры кожным пытанні заўважаюць: не ці закруцілася рэшата? Калі рэшата закруцілася пры пытанні: "Белы выкраў?" - то выкрадальнік ёсць белы чалавек. Пасля чаго пачынаецца тлумачэнне, што гэты белы мае такія-то прыметы. Само сабой зразумела, што апісанне прымет робіцца са слоў наглядаючых або робіцца вобразна акалічнасцям і часу.
ВАРАЖБА ПА ВАДЗЕ
Тамака, дзе здарылася выкраданне, збіралі падазроных людзей, заклікалі пісьменнага, пісалі імя кожнага на асаблівых шматках, ставілі на стол велізарны кубак з вадою. Варажэя брала цыдулкі і кідала па адной у ваду. Чыя імянная паперка выскачыць з вады, той прызнаваўся вінаватым. Вялікая частка паселян не давярала суцэль гэтай варажбе; іншыя лічылі яе толькі тады сапраўднай, калі рабілі на студзянцы, адзначанай якой-небудзь важнай падзеяй.