АЛІЎКАВЫ АЛЕЙ — раслінны алей, вырабляецца з пладоў масліны еўрапейскай (лац.: Olea europaea). Па тлушчакіслотнаму складу ўяўляе сабой сумесь трыгліцерыдаў тлустых кіслот з вельмі высокім утрыманнем эфіраў алеінавай кіслаты. Найбольш раннія сведчанні вытворчасці аліўкавага алею адносяцца да эпохі Старажытнага Егіпта, Старажытнага Ізраілю, Старажытнай Грэцыі і Фінікіі.
АРАХІСАВЫ АЛЕЙ - алей з землянога арэха (арахісу). Вадкасць бясколерная ці зеленавата-жоўтага колеру, t застывання ад 3 да -5°С, шчыльнасць 0,91-0,92×10³ кг/м³, не раствараецца ў вадзе; невысыхальны. Мае 13-23% насычаных кіслот (C14 — C24), 39-70% алеінавай і 13-38% лінолевай кіслот. Часта выкарыстоўваецца ў кітайскай кухні, а таксама у кухнях Паўднёвай і Паўднёва-усходняй Азіі, для прыгатавання ежы, а ў выпадку смажанага алею, для дадатковага водару. Выкарыстоўваецца як самастойны харчовы прадукт і ў вытворчасці маянэзаў, маргарыну, мылу, медыцынскіх мазяў. Антыаксіданты, такія як вітамін Е, часам дадаюць, каб палепшыць тэрмін захоўвання алею.[1]
КУКУРУЗНЫ АЛЕЙ, маісавы алей — тлусты алей, які атрымлiваюць з насення кукурузы. Кукурузны алей мае прыемны пах і смак. Колер — ад светла-жоўтага да чырванавата-карычневага. Шчыльнасць пры 10 °C 924 кг/м³, тэмпература застывання ад -10 да -15 °C, кінематычная глейкасць пры 20 °C 60,6 ×10-6 м²/сек, паказчык праламлення (пры 20 °C): 1,471—1,473. Ёдны лік 117—123. Склад тлустых кіслот: • Насычаных (сумарна): 10—14 % • Ненасычаных (сумарна): 85—86 %
СЛАНЕЧНІКАВЫ АЛЕЙ — тлусты раслінны алей, які атрымліваецца з насення сланечніка. Уяўляе сабой вадкасць залаціста-жоўтага колеру. Паўвысыхальны алей. Шчыльнасць 924 кг/м³ (пры тэмпературы 15 °C), тэмпература застывання ад -16 да -19 °C. Алей сланечнікавы сыры нерафінаваны бывае наступных тыпаў: • Прэсавы (т. зв. халоднага адціскання); • Экстракцыйны. Складанне тлустых кіслот у сланечнікавым алеі (у %): сцеарынавая 1,6—4,6, пальміцінавая 3,5—6,4, мірысцінавая да 0,1, арахінавая 0,7—0,9, алеінавая 24—40, лінолевая 46—62, ліналенавая да 1. Сярэдняя малекулярная маса тлустых кіслот 275—286. Складанне фосфаразмяшчаючых рэчываў, такаферолу, воскаў, вільгаці, лятучых рэчываў, не тлушчавых прымешак, велічыня каляровага ліку, празрыстасці, перакіснага ліку, тэмпературы ўспышкі, а таксама гатунак — залежаць ад спосабу адціску, экстракцыі і наступнай апрацоўкі масла, змяняючыся ў шырокіх межах. Сланечнікавы алей не можа ўтрымліваць халестэрын, так як ён мае расліннае паходжанне. Тым не менш, многія вытворцы ў рэкламных мэтах спецыяльна падкрэсліваюць яго адсутнасць. Сланечнікавы алей — адзін з найважнейшых раслінных алеяў, які мае вялікае народна-гаспадарчае значэнне. У кулінарыі ўжываецца для смажання і для запраўкі салаты. З яго вырабляюць маргарын і кулінарныя тлушчы (шляхам гідрыравання). Сланечнікавы алей ужываецца пры вырабе кансерваў, а таксама ў мылаварнай і лакафарбавай прамысловасці. Сланечнікавы алей уваходзіць у склад розных мазяў.
СОЕВЫ АЛЕЙ — раслінны тлусты паўвысыхальны алей, атрымоўваюць з насення соі (Glycine max). Сярэдняе ўтрыманне тлустых кіслот ў соевым алеі (%): 51—57 лінолевай; 23—29 алеінавай; 4,5—7,3 стэарынавай; 3—6 ліналенавай; 2,5—6,0 пальміцінавай; 0,9—2, 5 арахінавай; да 0,1 гексадэцэнавай; 0,1—0,4 мірысцінавай. Соевы алей мае тэмпературу застывання ад -15 да -18 ° C, паказчык праламлення 1,474—1,478, ёдны лік 120—141, кінематычная глейкасць пры 20 °C (59—72)•10−6 м²/с. Шчыльнасць 924—934 кг/м³ (пры тэмпературы 15 °C). Лік абмылення 189—195, лік Рэйхерта-Мейсля 0,50—0,80, лік Паленскэ 0,8—1,1. Соевы алей выкарыстоўваецца ў якасці харчовага прадукта, ў вытворчасці маргарыну, мыйных сродкаў, пакосту, алкідных смол, алейных лакаў і інш.
